2 kwietnia 2017

Lalka Wierzbna i Paschalna

Przedstawiam wam kolejne lalki obrzędowe, Wierzbne. Paschalą pokażę może innym razem, ale przy okazji napiszę też o niej parę słów.

Wielkanoc to najważniejsze święto dla ortodoksyjnych chrześcijan. Na święta wielkanocne wykonywało/wykonuje się także różne lalki-amulety. Charakter obrzędowy mają lalki Wierzbne w zieleni i lalki Paschalne w czerwieni.
W dawnych czasach lalka Wierzbna wykonana była tydzień przed Niedzielą Palmową, umieszczano ją w oknie, pokazując, że mieszkańcy czekają na zmartwychwstanie. Następnie stanowiła stroik na stole między wielkanocnymi prezentami.
Lalka Wierzbna i Paschalna były uważana za szczególny prezent na równi z jajkiem. Otrzymanie takiego daru, oznaczało wielki zaszczyt. Trzymano je na widoku, jednak w miejscu niedostępnym dla „obcych”.
Lalka Wierzbna odnosi się do wierzby, symbolu przebudzenia natury na wiosnę oraz kobiety, która idzie w Niedzielę Palmową do cerkwi poświęcić gałązki wierzbowe.
Kolor lalki powinien być zbliżony do kolorów wierzby, w odcieniach zieleni. W dłoniach lalka trzyma tradycyjnie 3 wierzbowe gałązki. Oczywiście nie ma też twarzy, ale można na niej zrobić z nitki zielony krzyż.
Według wierzeń starożytnych Słowian, wierzba była m. in. symbolem życie, witalności, gdyż miała zdolność do wzrostu bez korzeni. W kontraście do sosny i dębu, które nie zawsze mogą wytrzymać burzę, wierzby ze względu na swoją elastyczność pozostają nienaruszone.
Po przyjęciu chrześcijaństwa wierzba stanowi nadal ważny symbol świąt i zastąpiła w prawosławiu gałęzie palmy. Poświęcone gałązki wierzby przechowuje się w rogu lub za ikonami, ponieważ uważa się, że chronią one dom przez cały rok, a ludzi od różnych kłopotów i nieszczęść. 
Do pary powstaje lalka Paschalna. Symbolizuje ona kobietę, która idzie poświęcić pokarmy i jaja. Ta lalka również była noszona do poświęcenia, a następnie umieszczano obok lalki Wierzbnej na wielkanocnym stole. Później ustawia w kącie z ikonami. Przed kolejną Wielkanocą wykonuje się nową.
Wykonywano lalki na czerwono, w tym twarz na której można zrobić żółty lub złoty krzyż. W rękach lalka trzyma węzeł, który symbolizuje święconkę oraz świeczkę.
Obie lalki są robione tak samo, różnica jest w kolorach oraz w tym co trzymają w rękach. 

Wykorzystujemy przy ich tworzeniu naturalne tkaniny: bawełnę, len, z haftem ręcznym, koralikami, kamieni naturalnych (granaty, agat, hematyt). Wiążemy czerwoną nicią, a w czasie tworzenia mamy tylko pozytywne myśli.
Wykonywanie lalek kiedyś było utożsamiane znaczeniowo do malowania pisanek.
Lalki stanowią potężny amulet.

21 komentarzy:

  1. Agnieszko powstały piękne lalki :) dziękuję za ten post mogłam się znowu dowiedzieć czegoś ciekawego o czym nie miałam pojęcia

    OdpowiedzUsuń
  2. Nie miałam pojęcia o takiej tradycji. Piękne to :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Dzięki! Ciekawie to wszystko opisałaś! Lalki piękne tak jak tradycja:)!

    OdpowiedzUsuń
  4. Przeurocze te laleczki...muszę przyznać ,że zrobiłaś im wspaniałą sesję fotograficzną:)
    Pozdrawiam słonecznie:)

    OdpowiedzUsuń
  5. Ciekawe rzeczy opisujesz.
    A lalki piękne :-)

    OdpowiedzUsuń
  6. Kolejne ciekawe lalki. Lubię te twoje posty 😃

    OdpowiedzUsuń
  7. nie znałam wcale tej tradycji! Oby te lale pełniły swoją rolę!

    OdpowiedzUsuń
  8. Bardzo ciekawy post. Nigdy nie słyszałam o tych zwyczajach.

    OdpowiedzUsuń
  9. Choć w amulety nie wierzę, to jednak uwielbiam tradycję i takie opowieści. Lalki cudne!

    OdpowiedzUsuń
  10. Kolejny fascynujący dla mnie wpis o lalkach obrzędowych...dziękuje:)

    OdpowiedzUsuń
  11. Coraz bardziej te lalki mi się podobają. I ciekawa tradycja się znimi wiąże. Chyba w końcu będę musiała jakąś popełnić.
    Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
  12. Z Twojego blogu idzie się wiele dowiedzieć . Dziękuję za kolejny interesujący post . Z lalkami tego rodzaju spotkałam się na forach rękodzielniczych ,ale nie miałam pojęcia o ich znaczeniu. Piękne lalki :)

    OdpowiedzUsuń
  13. Nie słyszałam nigdy o takiej tradycji... Dziękuję za przybliżenie:)

    OdpowiedzUsuń
  14. Wspaniałe! Bardzo mi się podobają :)

    OdpowiedzUsuń
  15. Rewelacja :) Świetne babuszki :D

    OdpowiedzUsuń
  16. Jak zwykle dowiaduję się u Ciebie nowych, wspaniałych rzeczy :)

    OdpowiedzUsuń
  17. Nie znałam tego zwyczaju, szkoda, że się tego na większą skale nie praktykuje, bo to piękna tradycja

    OdpowiedzUsuń
  18. tak się zastanawiam, ile jeszcze rzeczy zapomnianych jest, a o których ja nie miałam pojęcia...

    OdpowiedzUsuń
  19. Cudne laleczki niosące ze sobą historię :) za której przybliżenie bardzo Ci dziękuję :)

    OdpowiedzUsuń
  20. Lale sympatyczne. Ciekawa tradycja :)

    OdpowiedzUsuń
  21. Co roku zachwycasz mnie tymi lalami, :3 piękna tradycja, oszałamiające lale :)

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję za każde pozostawione słowo :-)

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

recent posts