Przedstawiam wam kolejne lalki obrzędowe, Wierzbne. Paschalą pokażę może innym razem, ale przy okazji napiszę też o niej parę słów.
Wielkanoc to najważniejsze święto dla ortodoksyjnych chrześcijan. Na święta wielkanocne wykonywało/wykonuje się także różne lalki-amulety. Charakter obrzędowy mają lalki Wierzbne w zieleni i lalki Paschalne w czerwieni.
W dawnych czasach lalka Wierzbna wykonana
była tydzień przed Niedzielą Palmową, umieszczano ją w oknie, pokazując, że mieszkańcy
czekają na zmartwychwstanie. Następnie stanowiła stroik na stole między
wielkanocnymi prezentami.
Lalka Wierzbna i Paschalna były uważana
za szczególny prezent na równi z jajkiem. Otrzymanie takiego daru, oznaczało
wielki zaszczyt. Trzymano je na widoku, jednak w miejscu niedostępnym dla
„obcych”.
Lalka Wierzbna odnosi się do wierzby, symbolu
przebudzenia natury na wiosnę oraz kobiety, która idzie w Niedzielę Palmową do
cerkwi poświęcić gałązki wierzbowe.
Kolor lalki powinien być zbliżony do kolorów wierzby, w odcieniach zieleni. W
dłoniach lalka trzyma tradycyjnie 3 wierzbowe gałązki. Oczywiście nie ma też
twarzy, ale można na niej zrobić z nitki zielony krzyż.
Według wierzeń starożytnych Słowian,
wierzba była m. in. symbolem życie, witalności, gdyż miała zdolność do wzrostu bez
korzeni. W kontraście do sosny i dębu, które nie zawsze mogą wytrzymać burzę, wierzby
ze względu na swoją elastyczność pozostają nienaruszone.
Po przyjęciu chrześcijaństwa wierzba stanowi nadal ważny
symbol świąt i zastąpiła w prawosławiu gałęzie palmy. Poświęcone gałązki
wierzby przechowuje się w rogu lub za ikonami, ponieważ uważa się, że chronią
one dom przez cały rok, a ludzi od różnych kłopotów i nieszczęść.
Do pary powstaje lalka
Paschalna. Symbolizuje ona kobietę, która idzie poświęcić pokarmy i jaja. Ta lalka również
była noszona do poświęcenia, a następnie umieszczano ją obok lalki Wierzbnej na wielkanocnym stole. Później ustawia w kącie z ikonami. Przed kolejną Wielkanocą wykonuje się nową.
Wykonywano lalki na czerwono, w tym twarz
na której można zrobić żółty lub złoty krzyż. W rękach lalka trzyma węzeł, który
symbolizuje święconkę oraz świeczkę.
Obie lalki są robione tak samo, różnica jest w kolorach oraz w tym co trzymają
w rękach.
Wykorzystujemy przy ich tworzeniu naturalne tkaniny: bawełnę,
len, z haftem ręcznym, koralikami, kamieni naturalnych (granaty, agat,
hematyt). Wiążemy czerwoną nicią, a w czasie tworzenia mamy tylko pozytywne
myśli.
Wykonywanie lalek kiedyś było utożsamiane znaczeniowo
do malowania pisanek.
Lalki
stanowią potężny amulet.